Opinia OZSS wydawana jest przez Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów (do 2015 roku funkcjonujący pod skrótem RODK), którego kluczowym zadaniem jest sporządzanie – na zlecenie sądu lub prokuratora – opinii w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, a także w sprawach nieletnich. Podstawą do jej wydania jest przeprowadzenie specjalistycznych i kompleksowych badań psychologicznych, pedagogicznych oraz lekarskich. Opinia OZSS może stanowić istotny dowód w postępowaniu, dlatego nie warto jej bagatelizować. Sprawdź, czym dokładnie jest ten dokument i co oznacza w praktycznym zastosowaniu.
Opinia OZSS – najważniejsze informacje
W sprawach rodzinnych i opiekuńczych sąd ma prawo zażądać przeprowadzenia opinii OZSS. Ponadto wymiar sprawiedliwości może chcieć od Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów dodatkowych wyjaśnień złożonych w formie pisemnej lub ustnej przez wyznaczoną do tego osobę. Dodatkowo są prowadzący daną sprawę rodzinną czy opiekuńczą ma możliwość również zarządzić wydanie dodatkowej opinii przez ten sam bądź inny Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów.
W jakich sprawach wydaje się opinię OZSS?
Opiniodawcze Zespoły Sądowych Specjalistów wydają opinie w sprawach nieletnich, a także w postępowaniach o przysposobienie oraz sprawach rodzinnych (o rozwód, separację, ustalenie władzy rodzicielskiej czy kontaktów z dziećmi). Ponadto specjaliści zespołów zajmują się także prowadzeniem mediacji w sprawach rodzinnych. Prawem sądu jest zlecanie opinii we wszystkich rodzajach spraw, podczas których omawiana jest kwestia opieki nad nieletnimi dziećmi. Kierunek opinii wyznacza każdorazowo zlecenie konkretnego sądu, a ono samo może być związane z szeroko pojętymi okolicznościami dotyczącymi m.in. orzeczenia rozwodu czy separacji. Wydanie opinii OZSS może okazać się zasadne we wszystkich postępowaniach, których okoliczności mają bezpośredni związek z np.:
- dobrem dziecka,
- więziami emocjonalnymi dziecka z obojgiem rodziców,
- konfliktami rodzinnymi, które mogą wpłynąć na dobro dziecka lub jemu zagrozić,
- więziami między rodzeństwem.
Jak przebiega badanie przeprowadzane przez OZSS?
Badanie przeprowadzane celem wydania opinii OZSS trwa zazwyczaj około sześć godzin, jednak ostatecznie zależy to od specyfiki danej sprawy (w określonych przypadkach istnieje możliwość ustalenia dodatkowego terminu spotkań). Czas procesu diagnostycznego determinowany jest bowiem przez stopień skomplikowania sprawy, jej dynamiki oraz – przede wszystkim – potrzeb i możliwości samych nieletnich poddawanych badaniu.
Każde badanie rozpoczyna się od wstępnej rozmowy, na której obecni są także rodzice lub opiekunowie dziecka. Wówczas wykładane są zasady spotkania, a specjaliści tłumaczą również w sposób zrozumiały dla dziecka cel badania. Samo badanie odbywa się już jednak bez obecności dorosłych, na co nieletni zostają uprzednio odpowiednio przygotowani. Istotną częścią całej diagnostyki są również wywiady z każdą dorosłą osobą objętą badaniem – często przeprowadza się je w trakcie zabawy z dzieckiem, co pozwala badającym na zaobserwowanie więzi i interakcji między dorosłym a nieletnim. Poza wywiadem osoby badane muszą wykonać także specjalne testy diagnostyczne. Cały zebrany materiał jest następnie poddawany wnikliwej analizie, interpretacji oraz integracji ze strony doświadczonych specjalistów, co finalnie staje się podstawą do sporządzenia opinii dla sądu.
W jakim celu wydaje się opinie OZSS?
Jak wspomniano, opinie OZSS są zlecane zwykle w sytuacjach konfliktowych, w których liczą się losy małoletnich dzieci. Wówczas opinia ta stanowi bardzo ważny dowód w sprawie, pozwalając wskazać najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia ochrony interesu dziecka i jego dobra. Wykonanie badania OZSS pomaga bowiem określić:
- który z rodziców dysponuje lepszymi gwarancjami opiekuńczo-wychowawczymi,
- czy postawa prezentowana przez rodzica jest zgodna z ogólnym dobrem dziecka,
- czy rodzic w sposób odpowiedni wywiązuje się z obowiązków rodzicielskich,
- czy między rodzicem a dzieckiem jest więź emocjonalna.